Προπόνηση ευκινησίας
Αποτελεί σίγουρα την πιο παραμελημένη και παρεξηγημένη αθλητική ικανότητα. Δεν είναι λίγες οι φόρες που ο χρόνος της προθέρμανσης και ιδιαίτερα των διατάσεων θεωρείται “χάσιμο”χρόνου και “άχρηστος” χρόνος και οι προπονητές προτιμάμε να κάνουν οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό που πρέπει. Και το χειρότερο από όλα δεν ακούν τα παράπονα των αθλητών που τον επιζητούν. Πρόκειται για ένα τρομερό και ολέθριο λάθος και για μια ενέργεια άκρως αντιεπιστημονική και αντιεπαγγελματική. Να ξεκαθαριστεί μια και καλή ότι οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα από την πιο απλή μεχρι τον αγώνα δεν νοείται να γίνεται χωρίς την προθέρμανση και τις διατάσεις.
Ευκινησία είναι η γενική ικανότητα του αθλητή να εκτελεί κινήσεις με μεγάλο εύρος είτε ενεργητικά είτε με συμβολή εξωτερικών δυνάμεων. Είναι συνηθισμένο η ίδια αθλητική ικανότητα να αναφέρεται και ως ευκαμψία(αφορά τις αρθρώσεις) και ως ευλυγισία(αφορά τους μύες, τένοντες, συνδέσμους). Παρόλο λοιπόν που υπάρχουν κάποιες διαφορές εννοιολογικές δε θεωρείται ουσιαστικό λάθος να αναφέρονται όλα αυτά σαν συνώνυμα.
ΜΟΡΦΕΣ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ: Αναφέρεται σε ένα γενικό μέσο επίπεδο ευκινησίας ενός ανθρώπου. Αυτός ο “φυσιολογικός“ μέσος όρος σαφώς και δεν αφορά τους αθλητές και πρέπει μέσα από την προπονηση να στοχεύετε ένα επίπεδο αρκετά πάνω από τον μέσο όρο
ΕΙΔΙΚΗ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ: Αναφέρεται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε αθλήματος και στοχεύει κυρίως σε συγκεκριμένους προπονητικούς στόχους απαραίτητους για κάθε άθλημα ξεχωριστά.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ: Αναφέρεται στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος κίνησης μιας άρθρωσης που παράγεται χωρίς εξωτερική δύναμη παρά μόνο με την δράση των μυών
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑ: Αναφέρεται στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος κίνησης μιας άρθρωσης που παράγεται με την συμβολή εξωτερικής δύναμης.
ΟΦΕΛΗ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΕΥΚΙΝΗΣΙΑΣ
1. Μειώνει τις πιθανότητες τραυματισμού εξαιτίας της αντοχής των μυών στις
επιβαρύνσεις
2. Επιδρά θετικά στην ανάπτυξη της ταχύτητας και της δύναμης
3. Αξιοποιεί καλύτερα το επίπεδο της αντοχής καθώς η καλή διατατική ικανότητα συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας
4. Βοηθάει στην εκμάθηση της τεχνικής
5. Βοηθάει στην ταχύτερη αποκατάσταση των μυών μετά την προπόνηση
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΔΙΑΤΑΣΕΩΝ
i. Δυναμικές διατάσεις
Περιλαμβάνει όλες τις γυμναστικές ασκήσεις ρυθμού όπως αναπηδήσεις, ταλαντώσεις, αιωρήσεις.
ii. Στατικές διατάσεις
Προϋποθέτουν διάταση μεχρι το μέγιστο σημείο και διατήρηση της διάτασης για συγκεκριμένο χρονικό όριο (μεχρι τα 30”). Χωρίζονται ανάλογα με το αν υπάρχει εξωτερική η όχι βοήθεια σε:
Ενεργητικές
Παθητικές
Παλαιοτέρα οι δυναμικές ασκήσεις αποτελούσαν τον βασικό τρόπο προθέρμανσης. Αργότερα η χρήση τους μειώθηκε αισθητά λόγω των προβλημάτων που δημιουργούσαν (στροφικές κινήσεις στις αρθρώσεις που υπερέβαιναν το φυσιολογικό εύρος κίνησης). Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια στροφή ξανά στις δυναμικές διατάσεις έχοντας διορθώσει τα λάθη που υπήρχαν. Το βασικό πλεονέκτημα των δυναμικών διατάσεων είναι ότι προκαλούν λόγω της επιβάρυνσης μεγαλύτερη αιμάτωση των μυών άρα καλύτερη προθέρμανση. Το μειονέκτημα είναι ότι κατά την εκτέλεση τους ενεργοποιείται το μυοτατικό αντανακλαστικό με αποτέλεσμα την σύσπαση του μυός. Θεωρώ ότι μια σωστά δομημένη σειρά δυναμικών διατατικών ασκήσεων εκτελεσμένες σωστά μετά από ένα καλό 10` ζέσταμα(4` τρέξιμο χωρίς μπάλα κάνοντας κινήσεις όλου του σώματος (skipping ψηλό – χαμηλό, αλματάκια, πίσω τρέξιμο, φτερνισμοί, βήματα carioca,βήματα άμυνας κ.τ.λ.) και 6`τρέξιμο με μπάλα (μπασίματα,σουτ)και ένα συμπλήρωμα στατικών ενεργητικών διατάσεων ή παθητικών όπου απαιτείται με την βοήθεια και μόνο έμπειρων ατόμων προετοιμάζουν τους μύες κατάλληλα για τον αγώνα
Πρέπει να τονιστεί ότι πολύ μεγαλύτερη σημασια από το τι είδους διατατικές θα χρησιμοποιήσουμε αποτελεί ο τρόπος εκτέλεσης. Το φαινόμενο των παικτών που μόλις ακουστεί η εντολή να κάνουν διατάσεις κάθονται και ανοίγουν συζητήσεις πρέπει να εξαφανιστεί μια και καλή. Οι διατάσεις είναι κάτι παρά πολύ σοβαρό για να τις δίνουμε τόσο λίγη και τόσο λάθος σημασια.
Η κρίσιμη ηλικία ανάπτυξης της ευκινησίας θεωρείται η ηλικία των 10-12 χρονών. Είναι η ηλικία που μπορεί να αναπτυχτεί μέσω προπόνησης. Μετά την ηλικια αυτή μπορεί να υπάρξει κατά κύριο λόγο διατήρηση της υπάρχουσας ευκινησίας και όχι ανάπτυξη. Είναι επίσης η ηλικία κατά την οποία αρχίζουμε να επικεντρωνόμαστε στην ειδική για κάθε αγώνισμα ευκινησία.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!!
Η μεγάλη εφαρμογή προγραμμάτων ευκινησίας μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα ακριβώς αποτελέσματα. Η υπερδιάταση των μυών και συνδέσμων είναι βασικός παράγοντας και αιτία τραυματισμών.
Αποφεύγουμε τις διατάσεις όταν έχουμε πόνο στον μυ ή στην άρθρωση και όπου υπάρχει αιμάτωμα. Στην περίπτωση που μια διάταση αποτελεί, κατόπιν εντολής του γιατρού ή του φυσιοθεραπευτή, μέσο αποθεραπείας καλό είναι να γίνεται με επίβλεψη ή και ακόμα καλύτερα σε μορφή παθητικής διάτασης με την συνδρομή εξειδικευμένου ατόμου.
Και τέλος ξανατονίζουμε ακόμα μια φόρα ότι ΠΟΤΕ μα ΠΟΤΕ δεν κάνουμε οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα χωρίς την κατάλληλη προθέρμανση με τις σωστές διατατικες ασκησεις.
Μαυράκης Κωνσταντίνος
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής
Υ.Γ: Θέλω στο τελείωμα του σημερινού μου άρθρου να μου επιτρέψετε να εκφράσω κάτι προσωπικό, κάτι που αποτελεί μεγάλη παράλειψη μου και που έπρεπε να γίνει από την αρχή αυτής της προσπάθειας. Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον καθηγητή μου στο πανεπιστήμιο στο μάθημα της προπονητικής τον κ.Σπύρο Κέλλη που τα βιβλία του και οι σημειώσεις του αποτελούσαν και αποτελούν το βασικό μου εφόδιο τόσο για τα χρόνια που ασχολούμαι με την φυσική κατάσταση των ομάδων και παικτών,όσο και για τα άρθρα που μοιράζομαι μαζί σας . Επίσης για τον πολύτιμο προσωπικό του χρόνο που μου αφιέρωσε για να με βοηθήσει να κάνω τα άρθρα αυτά πιο χρήσιμα και πιο επιστημονικά .”Δάσκαλε” σε ευχαριστώ!
ΠΗΓΗ http://northbasket.gr/