Όλοι έξω (αλλά πώς;)! (ΠΗΓΗ www.gazzetta.gr )

Πώς συνδέεται το μπάσκετ με την παγκόσμια οικονομική κρίση; Πώς το ΔΝΤ οδηγεί στην αναζήτηση άλλων λύσεων ακόμη και εκτός συνόρων; Ο Μάνος Μανουσέλης στο blog του στο gazzetta.gr εξηγεί τα «πώς και τα γιατί»

.Βαρεθήκαμε να ακούμε και εμπεδώσαμε πλήρως την άποψη ότι η οικονομική κρίση κρύβει αλλά και δημιουργεί ευκαιρίες. Αντίθετα, όσο περνάει ο καιρός, όσο τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα, τόσο πιο φανερό γίνεται ότι η κρίση υποχρεώνει τους πάντες να ψάξουν εναλλακτικές λύσεις για να… τη βγάλουν καθαρή, διότι φαίνεται πως πρέπει να ξεχάσουν όσα ήξεραν!

Το μπάσκετ στην Ελλάδα έχει χτυπηθεί αλύπητα από την έλλειψη χρήματος και δεν υπάρχει ομάδα ή εκδήλωση του αθλήματος σε οποιοδήποτε επίπεδο που να μην έχει πληγεί και τελικά συρρικνωθεί. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι επαγγελματίες του χώρου, οι παίκτες και οι προπονητές καλούνται να πάρουν αποφάσεις.

Οι επιλογές τους είναι δύο: α) Μένουν στην Ελλάδα και προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, δηλαδή
βρίσκουν δεύτερη δουλειά (ή και τρίτη αν είναι απαραίτητο) και παύουν να είναι τόσο επαγγελματίες όσο στο παρελθόν. β) Φτιάχνουν τις βαλίτσες τους και κάνουν ό,τι χρειάζεται για να βρουν αξιοπρεπή δουλειά εκτός των ελληνικών συνόρων.

Η δεύτερη λύση, δηλαδή η επιλογή του εξωτερικού, έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος περισσότερο από ποτέ. Ήδη, την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε η πρόσληψη του Ηλία Ζούρου από τη λιθουανική Ζαλγκίρις Κάουνας. Ένας Έλληνας προπονητής, με τον τίτλο του κορυφαίου τεχνικού στο περσινό ULEB Cup μετά την πορεία του Πανελληνίου στη δεύτερη σε σημασία ευρωπαϊκή διοργάνωση, έπεισε μια ομάδα επιπέδου του ΤΟΡ 16 στην Ευρωλίγκα, να του δώσει τις ευθύνες του head coach.

Το μεταναστευτικό κύμα των Ελλήνων προπονητών μπάσκετ προς το εξωτερικό δεν είναι σημερινή ιστορία. Ο Ηλίας Ζούρος, ο τελευταίος της λίστας, το έχει επιχειρήσει δύο φορές στο παρελθόν, την πρώτη στον Λίβανο και την δεύτερη στη Γαλλία. Ο Φώτης Κατσικάρης, που εντυπωσιάζει σήμερα με την παρουσία του στην ισπανική Μπιλμπάο, έχει δουλέψει τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ισπανία με τη Βαλένθια. Η Κύπρος είναι επίσης συνηθισμένος προορισμός για τεχνικούς όπως ο Μέμος Ιωάννου και ο Γιάννης Χριστόπουλος που συνεχίζουν να εργάζονται εκεί, κάτι που έχει κάνει με μεγάλη επιτυχία και ο Βασίλης Φραγκιάς, αλλά και ο Νίκος Λινάρδος στο παρελθόν. Υπάρχουν όμως και αρκετοί ακόμη όπως ο Στέργιος Κουφός που δούλεψε στην Κίνα, ο Τζώρτζης Δικαιουλάκος που έχει την ευθύνη της ομάδας γυναικών της Γκντίνια στην Πολωνία, ο Κώστας Φλεβαράκης, ο Μιχάλης Καλαβρός, ο Στράτος Κουκουλεκίδης, ο Βλάσης Βλαϊκίδης, οΒαγγέλης Αγγέλου, ο Μιχάλης Κυρίτσης και τέλος ο Στιβ Γιατζόγλου, του οποίου η χάρη έχει φτάσει σήμερα στη μακρινή Κορέα!

Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των Ελλήνων τεχνικών που εργάζονται σήμερα στο εξωτερικό, αλλά και εκείνων που το έχουν επιχειρήσει στο παρελθόν, είναι πολύ μικρός σε σχέση με τη φήμη και τις επιτυχίες των ομάδων μας στην Ευρώπη. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που τόλμησαν να φύγουν και κατ’ επέκταση ν’ ανοίξουν το δρόμο στους επόμενους. Οι λόγοι αυτής της αρνητικής στάσης είναι συγκεκριμένοι:

Τα παλιότερα χρόνια υπήρχε το πρόβλημα της γλώσσας. Είχαμε καλούς προπονητές, αλλά είχαν θέμα επικοινωνίας, καθώς δεν γνώριζαν ξένες γλώσσες για να μπορέσουν να κάνουν τη δουλειά όπως θα έπρεπε.
Το ελληνικό μπάσκετ είχε αρκετά χρήματα για τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια και οι προπονητές είχαν «καλομάθει». Δεν έβρισκαν λόγο για τον οποίο θα έπρεπε να φύγουν εκτός Ελλάδας από τη στιγμή που τα έβγαζαν πέρα –οικονομικά– και στον τόπο τους.
Οι λίγοι που προσπάθησαν και κατάφεραν να φύγουν εκμεταλλεύτηκαν καθαρά προσωπικές σχέσεις που είχαν ή δημιούργησαν γι’ αυτό τον σκοπό. Δεν υπήρξε και ούτε σήμερα υπάρχει ένας μηχανισμός που να εκπροσωπεί και να προωθεί Ελληνες προπονητές στο εξωτερικό.
Οι Έλληνες που ασκούν το επάγγελμα του μάνατζερ έχουν περιορισμένες επαφές στο εξωτερικό και ακόμη λιγότερες ομάδες στις οποίες ασκούν τέτοια επιρροή, ώστε θα μπορούσαν να τις πείσουν να δοκιμάσουν έναν Έλληνα προπονητή τον οποίο δεν ξέρουν αρκετά, άρα θα πρέπει να εμπιστευτούν τις πληροφορίες τους.
Οι κακές σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων προπονητών (γεγονός που υποκριτικά κρύβεται, όπως κάνουν τα παιδάκια που βάζουν τα σκουπίδια του δωματίου τους κάτω από το χαλί) παίζει αρνητικό ρόλο στο να βρεθούν δουλειές στο εξωτερικό. Όταν χτυπάει το τηλέφωνο και κάποιος ζητάει πληροφορίες, η καλή κουβέντα βγαίνει δύσκολα από το στόμα…
Δυστυχώς, η επιχείρηση απαξίωσης του μπάσκετ εντός των συνόρων καλλιεργήθηκε έντεχνα από όσους είχαν συμφέρον και στο εξωτερικό. Οι επιτυχίες των ελληνικών ομάδων αποδόθηκαν στους παίκτες, στην πίεση των φιλάθλων από τις κερκίδες, στα χρήματα κάποιων παραγόντων και υποβαθμίστηκε στο έπακρο η συμβολή των προπονητών…

Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν ήταν καθόλου δύσκολο να δημιουργηθούν συνθήκες αποκλεισμού για τους Έλληνες προπονητές σε ό,τι αφορούσε τις καλές δουλειές στο εξωτερικό. Τα δικά τους επικοινωνιακά λάθη σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό που είχαν να ξεπεράσουν και την έλλειψη ουσιαστικής υποστήριξης, έκαναν και κάνουν πολύ δύσκολες τις προσπάθειες να συνεχίσουν την καριέρα τους εκτός Ελλάδος.

Από την άλλη μεριά είναι κοινά αποδεκτό ότι το μπάσκετ που παίζεται στην πατρίδα μας είναι εξαιρετικά σκληρό και ανταγωνιστικό, ενώ οι προπονητές είναι πολύ… προπονημένοι στο να ξεπερνούν πιέσεις και δυσκολίες κάθε μορφής. Παράλληλα η νέα γενιά είναι εξοικειωμένη με τις ξένες γλώσσες και τις νέες τεχνολογίες, οι γνώσεις τους σε ό,τι αφορά τη μεθοδολογία της δουλειάς τους είναι σε εξαιρετικό επίπεδο και γενικά είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ανάγκη κάνει πλέον τους πάντες λιγότερο απαιτητικούς σε ό,τι αφορά τα χρήματα που ζητούν, είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό Ελλήνων προπονητών μπάσκετ στο εξωτερικό. Και μπορεί χώρες όπως η Ισπανία να έχουν «οχυρώσει» τις δουλειές των ντόπιων επαγγελματιών και να είναι δύσκολο για κάποιον ξένο να διεισδύσει στην αγορά τους, υπάρχουν όμως και άλλες λύσεις. Η Ρωσία, η Τουρκία, η Πολωνία, οι ασιατικές και οι αραβικές χώρες θα είναι οι επόμενοι στόχοι των προπονητών που θ’ ακολουθήσουν υποχρεωτικά το δρόμο της μετανάστευσης…

Εννοείται ότι από την επιτυχία των πρώτων που θα επιχειρήσουν το βήμα προς τα έξω, θα εξαρτηθεί και το αν θα είναι μεγάλος ο αριθμός εκείνων που θα ακολουθήσουν. Οι Έλληνες, πάντως, συνήθως τα καταφέρνουν στο εξωτερικό πολύ καλύτερα από ό,τι εντός των συνόρων.

Γι’ αυτό το λόγο και αντί επιλόγου, θα αναφέρουμε μια σειρά από ονόματα Ελλήνων που μεγαλουργούν μακριά από την πατρίδα. Κώστας Φιζόγλου, αρχιτέκτονας, έφυγε από τη Δράμα σε ηλικία 18 ετών. Ανάμεσα σε μια σειρά μεγάλων έργων στην κεντρική Ευρώπη, ανέλαβε πρόσφατα και την επέκταση του αεροδρομίου της Βιέννης, όπου ζει μόνιμα. Θόδωρος Κουρετζής, μαέστρος, καλλιτεχνικός διευθυντής στην όπερα του Νοβοσιμπίρσκ. Βάσω Αποστολοπούλου, καθηγήτρια Ανοσολογίας, πρωτοπόρος στη μάχη κατά του καρκίνου με τη μελέτη της για το εμβόλιο για τα αδενοκαρκινώματα. Φώτης Καφάτος, καθηγητής Βιολογίας, διδάσκει στο περίφημο Πανεπιστήμιο Imperial του Λονδίνου, ενώ στο παρελθόν έχει διατελέσει καθηγητής στο Χάρβαρντ, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Στα επιτεύγματά του περιλαμβάνονται η ανάπτυξη της διαδικασίας κλωνοποίησης του cDNA (αντίγραφο DNA), η εκκίνηση του γονιδιακού προγράμματος Drosophila melanogaster και το σημαντικό του έργο στην έρευνα για την ελονοσία.

Δημήτρης Τριχόπουλος, καθηγητής Επιδημιολογίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Χάρβαρντ και Ουψάλας. Έχει περισσότερα από 900 δημοσιευμένα επιστημονικά άρθρα του σχετικά με το παθητικό κάπνισμα, τη στεφανιαία νόσο και τον καρκίνο. Ηλίας Μόσιαλος, Καθηγητής Πολιτικής της Υγείας, διευθυντής του τμήματος Οικονομικών της Υγείας του φημισμένου Πανεπιστημίου LSE.Κώστας Γαβράς, ο πιο πετυχημένος Ελληνας σκηνοθέτης της διασποράς. Νίκος Μιχαλάκης, μαέστρος, έχει επιλεγεί να διευθύνει μία από τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου, τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου. Νίκος Παραγιός, ερευνητής. Βραβεύτηκε από τοΠανεπιστήμιο ΜΙΤ ως ένας εκ των 35 καλύτερων επιστημόνων του κόσμου ηλικίας κάτω των 35 ετών στους τομείς της Πληροφορικής και της Βιολογίας. (Η πηγή μας για τα στοιχεία των Ελλήνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό είναι η ιστοσελίδα madata.gr. Ανάλογη ανάλυση για τη «μετανάστευση» των Ελλήνων προπονητών μπάσκετ έχουμε δημοσιεύσει στην εφημερίδα ΕΞΕΔΡΑστις 23/1/2011).