Περί σκεπτόμενου Μπάσκετ

Το μπάσκετ είναι παντού μπάσκετ. Απλά με τη διαφορά επιπέδου αλλάζουν η αθλητικότητα, το ταλέντο, η δύναμη, η γνώση και οι θυσίες.


Άλλη μια καλοκαιρινή διοργάνωση των μικρών εθνικών ομάδων ολοκληρώθηκε. Και ανεξαρτήτου αποτελέσματος είναι αρκετοί που αναρωτιούνται: Τι γίνεται και οι θεωρητικά ταλαντούχοι συμμετέχοντες των εθνικών ομάδων U18, U19, U20 δεν εξελίσσονται ώστε να αποτελέσουν μέρος της ανάπτυξης, των ανδρικών ομάδων του Ελληνικού μπάσκετ; Τις πταίει λοιπόν;

Για όσους παρακολουθούν το σπορ από κοντά στην Ελλάδα, η απόσταση του επιπέδου της Β΄ και Γ΄ Εθνικής με το επίπεδο της Α1 είναι όπως αυτή της Α1 με της Ευρωλίγκας. Και αυτό γιατί με την πάροδο των χρόνων στις χαμηλότερες κατηγορίες, ειδικά στην Α2, αγωνίζονται παίκτες που έχουν φάει με το κουτάλι την Α1. Οι έμπειροι παίκτες έφεραν εμπειρία και γνώση στην Α2, αλλά εις βάρος των ταλαντούχων νεαρών. Αυτό συμβαίνει γιατί ένας ταλαντούχος νεαρός παίκτης με φιλοδοξίες δύσκολα θα αγωνιστεί πια στην Α2 σε ομάδα που πρωταγωνιστεί. Την θέση του θα την πάρει ένας έμπειρος και «ακριβοπληρωμένος» για την κατηγορία, (συνήθως κάποιος με ένσημα στην Α1) γι’ αυτό δεν θα πρέπει να μας ξενίζει η περιορισμένη παραγωγή νέων παικτών τα τελευταία χρόνια.

Και αν στην Α2 δεν παίζουν θέσεις και χρόνος για το εγχώριο ταλέντο, τα πράγματα είναι μάλλον χειρότερα στις κατώτερες κατηγορίες. Η Β΄ και η Γ΄ εθνική απαρτίζονται από ομάδες εφήμερες, ομάδες με πλάνο-«όραμα» και ομάδες για …κοινωνικούς λόγους. Υπάρχουν πολλά που μπορεί να καταλογίσει κάποιος κακοπροαίρετος στο Ελληνικό μπάσκετ. Και αν αφήσουμε στο περιθώριο τα της ομοσπονδίας, που όλοι τα βλέπουν αλλά κανείς δεν ενοχλείται, υπάρχουν και προβλήματα γενικότερης νοοτροπίας. Για παράδειγμα με τα χρόνια, με τους συνεχείς επαίνους για τους Έλληνες προπονητές (όχι πάντοτε δικαιολογημένοι), κάπου χάθηκε και το νόημα για την ανάπτυξη του αθλητή αλλά και για ίδιο το άθλημα, αφού οι προπονητές πνίγηκαν και έπνιξαν τους πάντες στην τακτική.

Φυσικό επόμενο ήταν όμως να συμβεί, εφόσον ΜΜΕ και φίλαθλοι μιλάνε εμμονικά για τακτική και το τι έπρεπε να γίνει σωστά και τι έγινε λάθος σε όλους τους αγώνες, λες και κρίνουν μια παρτίδα σκάκι. Και αν αυτό έχει κάποιο νόημα σε επίπεδο διεθνών διοργανώσεων όπου οι αθλητές είναι έτοιμοι και έμπειροι, δεν έχει την ίδια σημασία για τις μικρότερες κατηγορίες. Να ξέρετε βέβαια ότι υπάρχουν ομάδες αυτών των κατηγοριών που λειτουργούν πιο επαγγελματικά από ότι αυτές της Α1. Με καλό πρόγραμμα, αξιόλογους προπονητές, γεμάτο ρόστερ και σύγχρονες ιδέες.

Η ευχαρίστηση όμως που νιώθει ένας αθλητής είναι η ίδια, είτε αγωνίζεται Α1 είτε Γ΄ εθνική – γιατί ο παίκτης θέλει να παίζει. Η κύρια διαφορά είναι τα παχυλά συμβόλαια, ο επαγγελματισμός και φυσικά οι απαιτούμενες θυσίες.

Στις κατηγορίες που έχω αγωνιστεί ολοκληρωμένος παίκτης σπανίζει. Οι παίκτες που κάνουν την διαφορά έχουν 2 με 3 πράγματα σε πολύ καλό βαθμό και στα υπόλοιπα είναι οριακά μέτριοι. Στην εποχή μας, μία ομάδα που επιθυμεί να αγωνιστεί με σύγχρονο τρόπο πρέπει να έχει πρωτίστως καλούς αθλητές. Πράγμα που σπανίζει στο ημι-επαγγελματικό ελληνικό μπάσκετ. Οι ομάδες έχουν 3-4 καλούς αθλητές, συνήθως ηλικιακά 17-25 με μικρούς ρόλους, 2-3 ανερχόμενους (για αυτές τις κατηγορίες) και οι υπόλοιποι είναι κυρίως έμπειροι μεγάλοι σε ηλικία που στα νιάτα τους αγωνίζονταν σε Α1-Α2.

Κοινά στοιχεία και διαφοροποιήσεις μεταξύ των κατηγοριών

Πάμε όμως να… μυρίσουμε παρκέ, να μιλήσουμε για μπάσκετ πως διαφοροποιούνται οι καταστάσεις από τις χαμηλότερες κατηγορίες μέχρι Α1-Ευρωλίγκα. Όπως ανέφερα στην εισαγωγή του κειμένου, το μπάσκετ είναι παντού μπάσκετ. Στo time out, στις καταστάσεις που η ομάδα σου χάνει/κερδίζει, όταν η μπάλα είναι στο out και ο προπονητής δείχνει το σύστημα, οι σκέψεις είναι οι ίδιες είτε αγωνίζεσαι στη Zalgirio Arena είτε στη Μελίκη. Αυτό που αλλάζει είναι η πίεση, αλλά αυτό δεν ισχύει και μέσα στην Ευρωλίγκα ή σε σπουδαία εθνικά πρωταθλήματα; Την ίδια πίεση έχει ο Ολυμπιακός με την Άλμπα; Σαφώς όχι.

Μια σημαντική διαφοροποίηση είναι ότι στο υψηλό επίπεδο του Ευρωπαϊκού μπάσκετ (Ευρωλίγκα) βλέπουμε διαφορετικές τακτικές να εφαρμόζονται από κορυφαίους προπονητές. Αντίθετα στις μικρές κατηγορίες περίπου όλες αγωνίζονται στο ίδιο στυλ, που παρεμπιπτόντως δεν υπάρχει! Άσχετα αν μεταξύ μας το αποκαλούμε σκεπτόμενο μπάσκετ, διότι τακτικά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο ως ορισμός, αλλά είναι ένα δημοσιογραφικό ευφυολόγημα. Αρχικά ήταν ένα έξυπνος τρόπος για να προσδώσουν κύρος στους Έλληνες προπονητές στα πρωτοσέλιδα και στις «αναλύσεις» τους οι δημοσιογράφοι, χωρίς να το έχουν και ανάγκη βέβαια.

Τι σημαίνει σκεπτόμενο μπάσκετ στην ουσία; Μηδέν κίνηση, ένα pick ‘n’ roll από 45° περιμένοντας να γίνει αλλαγή ώστε να εκμεταλλευτείς το miss match. Το περιβόητο διάβασμα… το οποίο το έχουμε αναγάγει σε επιστήμη. Το κάνεις καλά και έχεις ξαφνικά ιδιαίτερη αξία. Δεν το κάνεις… άστο καλύτερα, δεν κάνεις…
Αναρωτιέμαι, κανείς δεν αντιλαμβάνεται πως αυτός ο μονότονος τρόπος κατανόησης του σπόρ μας έχει οδηγήσει σε αδιέξοδα; Και ας αφήσουμε το αισθητικό μέρος αφού το «σκεπτόμενο μπάσκετ» δεν έχει κάποια ιδιαίτερη ομορφιά όπως οι Continuity offenses (Flex-Shuffle-Wheel Offense). Αυτές είναι επιθετικές τακτικές που απαιτούν ικανότητα στα fundamentals και γνώση των βασικών από όλη τη ομάδα. Δεν μαθαίνονται γρήγορα και χρειάζονται κριτική ικανότητα από τον χειριστή αλλά και υπομονή και κατανόηση από όλους. Συγνώμη αλλά και αυτό σκεπτόμενο μπάσκετ είναι… αλλά είπαμε το δικό μας είναι καλύτερο… πιο σκεπτόμενο και από δημοσιογραφικό ευφυολόγημα.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες ομάδες που ‘’θέλουν’’ να λένε πως παίζουν σύγχρονο μπάσκετ (της εποχής μας) βρίσκονται πιο κοντά στο Grinnell System (το πρώτο run ‘n’ gun που είχε ως μέλημα τα σουτ 3 πόντων) παρά σε πολυπλοκότητες τύπου Motion και Princeton offense, που κάποιοι την έμαθαν ως όνομα λόγω αναφορών στον coach Blatt.





Στις κατώτερες κατηγορίες οι ομάδες αγωνίζονται με το ίδιο στυλ γιατί οι προπονητές δεν γνωρίζουν άλλο ολοκληρωμένο επιθετικό σύστημα παρά μόνο το απαρχαιωμένο σκεπτόμενο μπάσκετ. Στα χρόνια που αγωνίζομαι δεν έχω δει ομάδες και προπονητές να διδάσκουν κάτι άλλο, είτε να έχουν την υπομονή να μάθουν και να διδάξουν. Διάβασμα και καταστάσεις 1vs1 και 2vs2 με pick ‘n’ roll, αυτό είναι όλο. Η ομορφιά όμως του αθλήματος βρίσκεται στην ποικιλία τακτικών και στην αρμονική κίνηση των παικτών χωρίς τη μπάλα που αποσκοπεί να βγει η σωστή επιλογή σε πάσα η σουτ.

Υπάρχουν διαφορετικές οπτικές γιατί το παιχνίδι μας πάσχει αγωνιστικά και σίγουρα αυτό το κείμενο δεν μπορεί να καλύψει τα πάντα – αλλά ας προσπαθήσουμε να δούμε πως καταλήγουμε να παράγουμε τους παίκτες που παράγουμε.


Η πλευρά του παίκτη

Η πιο σημαντική “θέση” (σύμφωνα με τους προπονητές δεν υπάρχουν πια οι θέσεις όπως λέγαμε παλιά) είναι του παίκτη που θα τρέξει την ομάδα και το σύστημα, οπότε η θέση του playmaker έχει μεγαλύτερη βαρύτητα (το γεγονός όχι ότι εγώ παίζω την θέση και πως το site λέγεται Red Point Guard είναι καθαρά τυχαίο οπότε μην βαράτε… ακόμα τουλάχιστον).


Το βασικό ερώτημα ενός playmaker σε κάθε κατοχή είναι ένα:
Τι πρέπει να κάνω τώρα.

-Να τρέξω σωστά την ομάδα (αυτός είναι ο παίκτης που δίνει τον ρυθμό, την ένταση στην ομάδα, να δει τα κοψίματα στη πλάτη),
-Να διαβάσω εγκαίρως τα miss match,
-Να εκμεταλλευτώ τα κενά στην άμυνα, το πώς αντιμετωπίζουν τα screen οι αντίπαλοι,
-Να κρατάνε σωστά τις αποστάσεις οι συμπαίκτες μου.
Ένα κορυφαίο παράδειγμα στο υψηλό επίπεδο παίκτη που ξέρει πάντοτε τι να κάνει είναι ο Σέρχι Ροντρίγκεθ – που ανταποκρίνεται λόγω ικανότητας σε ό,τι πρόβλημα και να του βάλεις.

Προφανώς στην Ελλάδα δεν έχουμε στις χαμηλές κατηγορίες τέτοιους παίκτες (φυσιολογικό), το ζήτημα είναι πως με ότι κάνουμε δεν τους δημιουργούμε ούτε και στις ανώτερες. Γιατί;
Ας επιστρέψουμε όμως στην κουβέντα μας. Οι σωστές αποστάσεις που ανέφερα παραπάνω, είναι το Α και το Ω σε επιθέσεις με συνεχή κίνηση των παικτών. Και ως χαρακτηριστικό είναι από τις πιο όμορφες και σημαντικές λεπτομέρειες του αθλήματος. Έχει μεγάλη διαφορά ο παίκτης να βρίσκεται σε σωστή απόσταση από τον συμπαίκτη του, και σε «σωστή γωνία». Γιατί αν δεν είναι, τότε αρκεί ο ένας αμυντικός για να μπλοκάρει ολόκληρη η κίνηση της ομάδας. Αλλά και γιατί σε πιο μεγάλο χώρο δημιουργούνται κενά και ευκαιρίες για σωστά κοψίματα από τους πλάγιους.

Ένας ακόμη πολύ σοβαρός τεχνικά λόγος είναι η αύξηση των ελεύθερων γραμμών της πάσας, που δημιουργούν back door cuts, κάτι που δεν είδαμε για παράδειγμα φέτος στον Ολυμπιακό. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις να παίζεις και να κινείσαι off the ball για να βάλεις την αντίπαλη άμυνα σε διαδικασία μετακίνησης. Για παράδειγμα ο Κώστας Παπανικολάου ήταν ένας τέτοιος παίκτης που σταμάτησε να το κάνει.



Για να το κάνουμε πιο κατανοητό οπτικά το θέμα. Στη αριστερή εικόνα βλέπουμε μια αποτύπωση σωστών αποστάσεων. Δύο παίκτες στη γωνία (όχι παραπάνω δηλαδή κοντά στις 45°) το 4αρι στις 45°, το 5αρι στο low post, ο άσσος στις 45°. Επιλογές; Άπειρες, με έναν απλό σχηματισμό. Είτε με εσωτερικό, είτε με εξωτερικό screen στη μπάλα κατευθείαν δημιουργείς μία κατάσταση. Με εξωτερικό η καλύτερη κατάσταση είναι η πάσα στο 5αρι που με το κόψιμο του η αδύνατη πλευρά έχει κενό. Με εσωτερικό screen και σταμάτημα του play maker ακριβώς στο high post η πάσα στο δυάρι είναι η καταλληλότερη. Δηλαδή αντίστροφα της κίνησης του παίκτη, δημιουργείται κενό στην άμυνα. Βγαίνει εκτός ισορροπίας και αυτό που ήθελες το κατάφερες.


Αυτό το σκέφτεται και ο αθλητής της Α1 και της Γ’ εθνικής. Το ζήτημα είναι ποιος και πώς το υλοποιεί μέσα στο γήπεδο.


Το διάβασμα της κατάστασης και η ικανότητα να προβλέψεις την αντίδραση της άμυνας είναι μόνο μέρος του προβλήματος. Μετά έρχεται το πιο σημαντικό, τα fundamentals, η αθλητικότητα και κυρίως η αποτελεσματικότητα στο σουτ (αυτό από μόνο του είναι ένα ξεχωριστό άρθρο).

Στη δεύτερη εικόνα βλέπουμε πώς η μπάλα επηρεάζει την άμυνα. Οι παίκτες της αδύνατης πλευράς αμύνονται τον χώρο και τα κενά χωρίς να αψηφούν τον αντίπαλο.

Όμως η μεγάλη διαφορά που μπορεί να παρατηρήσει κανείς βλέποντας ένα παιχνίδι Ευρωλίγκα με Α1 δεν είναι η λύση του προβλήματος, όσο η ταχύτητα σκέψης. Το οποίο είναι από τα πιο σημαντικά προσόντα που κοιτούν οι προπονητές, διότι όσο αυξάνονται οι κατοχές αυξάνονται τα λάθη και για να μειωθούν χρειάζεται η γρήγορη αλλά όχι βιαστική σκέψη. Ένα εύκολο λάθος οδηγεί την αντίπαλη ομάδα σε κατάσταση με πλεονέκτημα γιατί η άμυνα βρίσκεται σε ανισορροπία.


Οι τρόποι για να μειωθούν τα λάθη είναι :

Οπτικά : Να βλέπουν οι παίκτες σε βίντεο τα λάθη τους. Αυτό θα τους κάνει να σκεφτούν και να δουν πως έκαναν το λάθος ώστε ο προπονητής να τους εξηγήσει το λάθος και ποια θα ήταν η σωστή αντίδραση. Ειδικά η εξήγηση του λάθους είναι το δύσκολο κομμάτι. Πού προήλθε, πώς προήλθε και γιατί. Αν ο παίκτης το καταλάβει θα το αντιμετωπίσει καλύτερα σε μελλοντικές φάσεις.


Προπονητικά : Οι ασκήσεις με γρήγορες πάσες ΚΑΙ απλές πάσες που θα βελτιώσουν αυτό το κομμάτι. Το μεγαλύτερο ποσοστό λαθών γίνονται σε πάσα, ειδικά όταν ο παίκτης ψάχνει την εξειδικευμένη πάσα. Όταν όμως περιοριστούν τέτοιες καταστάσεις τα λάθη θα πέσουν κατά 30%-40%. Όμως ο πιο σημαντικός παράγοντας που οδηγεί στο λάθος δεν φαίνεται στα στατιστικά και είναι αυτό της απόστασης. Με τη σωστή κίνηση παίκτη – μπάλας, όχι κατάχρηση της ντρίμπλας, και συνεχή κοψίματα δημιουργούνται προϋποθέσεις για καλές πάσες και θα μειωθούν τα λάθη. Αν όμως ο παίκτης κάνει μηχανικές κινήσεις και αυτοματοποιημένες που έχουν μείνει στον εγκέφαλο μέσω της αντιγραφής στην προπόνηση, και παίζει συνεχώς PnR και παιχνίδι 2 vs 2 είναι δύσκολο να δει την πάσα στο κόψιμο ή στην κίνηση. Οπότε καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικός παράγοντας είναι η προπόνηση για να προετοιμάσουμε τους επόμενους μας οργανωτές και χειριστές.


Προβλήματα προπονητών

Τα προβλήματα στις εθνικές κατηγορίες είναι πάρα πολλά. Δεν θα αναλωθούμε στα μη αγωνιστικά αλλά αξίζει να αναφερθούν επιγραμματικά

α) Αχρείαστες ώρες στίβου
β) Εξάντληση αθλητών τις πρώτες μέρες της ελλιπέστατης προετοιμασίας
γ) Προβλήματα τραυματισμών που δεν λαμβάνουν την ιατρική αντιμετώπιση που θα έπρεπε
δ) Κακή αθλητική προετοιμασία π.χ. παράληψη διατάσεων – Έλλειψη φυσικοθεραπευτή στις προπονήσεις
ε) Γυμναστές με εξειδίκευση άλλων αθλημάτων που αναλαμβάνουν αρκετές αρμοδιότητες
στ) Προπονητές χωρίς γνώση της φυσικής αγωγής που παρεμβαίνουν σε θέματα εκγύμνασης



(ΠΗΓΗ)

Ένα ακόμα σοβαρό θέμα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια με την αύξηση της φήμης ότι οι Έλληνες προπονητές είναι τοπ επιπέδου (ιδιαίτερα από το 2013 και έπειτα), είναι ότι στις μικρότερες κατηγορίες οι προπονητές αντιγράφουν συστήματα, ασκήσεις προπόνησης και συμπεριφορές – που επιτάσσει η Ελληνική σχολή. Που είναι το κακό θα μου πείτε; Ότι οι προπονητές επιπέδου Ευρωλίγκας γνωρίζουν γιατί γίνεται κάτι, ενώ οι προπονητές των χαμηλότερων κατηγοριών τα κάνουν γιατί τα είδαν χωρίς να γνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους γίνεται.

Ένα παράδειγμα που θυμάμαι είναι όταν σε ένα σεμινάριο του Δημήτρη Ιτούδη έδειχνε ασκήσεις figure 8 με την τελευταία πάσα να είναι πάντα διαφορετική. Κάθε τέσσερα τελειώματα άλλαζε η τελευταία πάσα. Πότε σκαστή πάσα, πότε πάνω από το κεφάλι, πότε πάσα στήθους. Όποτε γινόταν λάθος έκρινε ότι οι παίκτες δεν ήταν συγκεντρωμένοι, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα της επανεκκίνηση της άσκησης. Ο σκοπός να μην είναι ποτέ προετοιμασμένη η αντίπαλη άμυνα για το πως θα μετακινηθεί η μπάλα.



Όταν έγινε το σεμινάριο ήμουν ένα από τα παιδιά που συμμετείχαν ως παίκτες στο ασκησιολόγιο. Μετά από χρόνια κάναμε την ίδια άσκηση (που είναι με κάποιες παραλλαγές από τη συνηθισμένη άσκηση figure 8) στην ομάδα που αγωνιζόμουν και ο προπονητής μας έβαλε να την κάνουμε σε κάθε προπόνηση.
Το πρόβλημα ήταν ότι δεν γνώριζε αν υπάρχει πρόβλημα με το να μην αλλάζει ο τρόπος της πάσας αλλά και γιατί γίνεται αυτή η άσκηση.
Δεν είναι κακό που το αντιγράφουν, πολλοί το κάνουν, αλλά δεν μπήκε στο κόπο να απαντήσει στα τρία σημαντικά προπονητικά ερωτήματα. Πώς; Πότε; Γιατί; Δηλαδή πώς θα το κάνω, πότε πρέπει να το κάνω αλλά φυσικά το ποιο σημαντικό είναι, γιατί να το κάνω.
Στη προπόνηση τακτικής χαμηλότερων κατηγοριών είναι εύκολο να βρεις ακόμα περισσότερα προβλήματα που μάλλον πολλαπλασιάζονται παρά μειώνονται όσο το παιχνίδι εξελίσσεται. Υπάρχουν βέβαια προπονητές που έχουν απίστευτες γνώσεις και είναι δάσκαλοι στο άθλημα, απλά επιλέγουν να είναι σε χαμηλότερες κατηγορίες γιατί το μπάσκετ δεν είναι η κύρια τους ενασχόληση – και έχουν άλλο βασικό επάγγελμα για να μην ρισκάρουν. Όπως υπάρχουν και προπονητές με λίγες γνώσεις που υιοθετούν απαιτητικά συστήματα τύπου Μπαρτζώκα (τρομερός στις καταστάσεις λίγων δευτερολέπτων) τα βάζουν στην ομάδα αλλά δεν γνωρίζουν ούτε πως να τα διδάξουν ούτε έχουν απαντήσεις στα σημαντικά ερωτήματα που ανέφερα παραπάνω (Πώς, Πότε, Γιατί).


Έλλειψη στατιστικής υποστήριξης προς τον προπονητή

Στις χαμηλότερες κατηγορίες δεν γνωρίζεις πολλές φορές τι να περιμένεις, λόγω ελλιπέστατου scouting. Στη Γ’ και Β’ εθνική οι παίκτες ανακυκλώνονται και μπορείς να καταλάβεις ποια ρόστερ είναι για άνοδο και ποια για υποβιβασμό. Οι ομάδες που ανταλλάσσουν βίντεο για τακτικές είναι ένα βήμα μπροστά, αλλά μην φαντάζεστε πως το κάνουν όλες οι ομάδες. Για στατιστικά υπάρχουν λίγα sites είτε τα τοπικά για κάθε ομάδα είτε τα λίγο πολύ γνωστά όπως infobasket.gr ή basketblog.gr. Εκεί βλέπουμε τους πρώτους 10 σκόρερς ανά όμιλο, τους πόντους των παικτών. Όχι όμως αναλυτικά στατιστικά, οπότε οι προπονητές που ψάχνουν για βίντεο είναι ένα βήμα μπροστά, κάτι που όμως δεν γίνεται στα τοπικά.

Οι προπονητές των τοπικών κατηγοριών Α’ ΕΣΚΑ, Β’ ΕΣΚΑ δεν έχουν καν την δυνατότητα να δουν τους ατομικούς πόντους. Το μόνο που είχαν ήταν το basketforum (που δυστυχώς δεν λειτουργεί πλέον), οπότε το scouting πολλές φορές γίνεται στο ζέσταμα!!! Είτε αν έχουν καλές σχέσεις με προπονητή που αντιμετώπισε προηγουμένως την ίδια ομάδα να μάθουν το πολύ δύο πράγματα..


Η τεχνογνωσία της Β’ εθνικής και κάτω, από την Α1 είναι η μέρα με τη νύχτα.

Η έλλειψη στατιστικών μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικός παράγοντας είναι πια – ειδικά όταν ο μέσος φίλαθλος μιλάει και αξιολογεί μέσα από αυτά. Βέβαια πρέπει να γνωρίζεις να κάνεις ανάλυση στατιστικών… το οποίο δεν πιστεύω πως γνωρίζουν και πολλοί προπονητές. Αλλά έστω, αν είχαν την δυνατότητα να έχουν στατιστικά στοιχεία, σίγουρα θα βοηθούσε.

Λανθασμένη χρήση στατιστικών και βίντεο από τον φίλαθλο

Βέβαια εκτός από την μη χρήση στατιστικών υπάρχει και το άλλο άκρο. Πολλές φορές βλέπουμε καλά στατιστικά νούμερα, ένα δύο στοιχεία του συγκεκριμένου παίκτη και λέμε γιατί δεν τον πήρε η ομάδας μας κάνουμε κριτική στον προπονητή για την όποια επιλογή του.

Καταρχάς, να πούμε πως δεν γίνεται εμείς (ως φίλαθλοι) με αποσπασματική εικόνα ενός παίκτη, να κρίνουμε έναν επαγγελματία που αναλύει αρκετές ακόμα οπτικές που ίσως δεν τις έχουμε φανταστεί. Όταν βλέπουμε μπάσκετ απ’ έξω πολλές φορές κρίνουμε τους παίκτες για το τι έπρεπε να κάνουν, γιατί δεν λειτούργησε έτσι ο προπονητής και νομίζουμε πως καταλαβαίνουμε αρκετά ακόμα θέματα που ο παίκτης τα βλέπει διαφορετικά όπως και ο προπονητής.

Ας το θέσουμε όμως το ζήτημα σε κάποια βάση.
Ποιο είναι το κριτήριο για να αξιολογήσουμε τη δουλειά του προπονητή;

Γνωρίζουμε τι γίνεται στην προπόνηση;
Ένας προπονητής ασχολείται επαγγελματικά με την ομάδα του όλη μέρα. Πως θα την βελτιώσει, τι πρέπει να αλλάξει, πως πρέπει να διαχειριστεί τους παίκτες. Εμείς ως φίλαθλοι βλέπουμε έναν αγώνα, μερικά στατιστικά και μέσω αυτού κρίνουμε. Λάθος.

Για αυτό και οι μεταγραφικές περίοδοι είναι και οι χειρότερες μου – παρότι για κάποιους είναι το αντίθετο. Ονοματολογία σε μέγιστο βαθμό, αναλύσεις από παντού και απόψεις για παίκτες με μόνο κριτήριο το YouTube. Ο σύγχρονος ξερόλας…


Ένας προπονητής όμως, για να πεισθεί πως πρέπει να προσθέσει οποιονδήποτε στην ομάδα του, έχει αναλύσει από τον χαρακτήρα, και την λειτουργία του στη προπόνηση, ως το αν ακολουθεί την διατροφή και αν αντέχει στη πίεση. Δεν κοιτάει μόνο αν έχει 40% στο τρίποντο και 80% βολές.

Πρέπει όμως να σκεφτούμε και άλλους παράγοντες για τους οποίους έγινε αυτή η κίνηση. Το κυριότερο είναι αν ταιριάζει ως χαρακτήρας στη συγκεκριμένη ομάδα.


Οι λεγόμενοι badboys ή un-coachable σε μερικές ομάδες είναι ευλογία και στο πλάνο του προπονητή μπορεί να ταιριάζουν, και σε άλλες μπορεί να μην είναι καν ως σκέψη. Είναι ένα παζλ που την μεγάλη εικόνα την βλέπει μόνο ο προπονητής και ίσως το επιτελείο του.

Μπορεί κάλλιστα ένας περίεργος χαρακτήρας να νιώσει οικειότητα και να σε βοηθήσει αν ξέρεις πως να τον χειριστείς όταν ο μέσος φίλαθλος θεωρεί πως βάζεις βόμβες στα αποδυτήρια. Και ο λόγος μπορεί να είναι πως ο προπονητής θέλει τέτοιους χαρακτήρες για να υπάρχει ένταση στην προπόνηση και πνεύμα μάχης.

Οι προπονήσεις και το κλίμα είναι από τα σημαντικότερα, διότι με καλό κλίμα ανεβαίνει το επίπεδο ανταγωνισμού, τα λάθη συζητιούνται πιο εύκολα, τα αρνητικά είναι πιο διακριτά λόγω διαρκούς συζήτησης. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι οι παίκτες να μην μιλάνε μεταξύ τους και κυρίως να μην υπάρχει εμπιστοσύνη. Αγωνιστική και μη. Ακόμη, αν ένας παίκτης θεωρείται “βόμβα” για τα αποδυτήρια αν τον κάνεις να αισθανθεί διαφορετικά και κρίνει ο εκάστοτε προπονητής ότι ταιριάζει με το υπόλοιπο σύνολο, τότε ενώνεται το παζλ και η ομάδα θα έχει αγωνιστικά κέρδη.


-Μήπως λοιπόν μέρος του προβλήματος είναι ότι εμείς ως φίλαθλοι δεν έχουμε εκπαιδευτεί για να κατανοούμε το τι βλέπουμε;
-Μήπως μάθαμε να καταλαβαίνουμε το παιχνίδι μέσα από τα αποτελέσματα και χωρίς να γνωρίζουμε την διαδικασία δημιουργίας και εξέλιξης μιας ομάδας – ενός παίκτη;
-Μήπως εν τέλει το “σκεπτόμενο” μπάσκετ ως ιδέα δεν είναι τίποτα άλλο από μια απλοποίηση του παιχνιδιού στο επίπεδο που θα είναι κατανοητό από τον μέσο θεατή για να μας διατηρήσει μπροστά στις οθόνες μας;

Τροφή για σκέψη…

Αλλά ας επιστρέψουμε σε αυτό το πόνημα. Μέχρι τώρα μιλήσαμε για βασικά προβλήματα αλλά δεν απαντήσαμε τι φταίει και βγάζουμε τους παίκτες που βγάζουμε.


Προβλήματα κατηγοριών και μικρών αθλητών
Στο ερασιτεχνικό επίπεδο διαφοροποιούνται αρκετά τα πράγματα σε σχέση με το επαγγελματικό. Και η πραγματικότητα είναι πως ο αθλητής που αγωνίζεται σε μικρές εθνικές κατηγορίες δεν μπορεί να δείχνει τον ίδιο ζήλο με τον αντίστοιχο επαγγελματία. Οι ώρες προπόνησης είναι λιγότερες, και οι ώρες εργασίας περισσότερες. Όταν για παράδειγμα η προπόνηση είναι 8:00-9:30 το βράδυ, και έχεις δουλέψει το πρωί και για ένα παραπάνω εισόδημα. (Sorry αν σας το χαλάω αλλά ο μέσος ερασιτέχνης αθλητής πρέπει να δουλέψει για να επιβιώσει)


Εκεί η κούραση σωματική και πνευματική θα βγει στην προπόνηση, αντίθετα ο επαγγελματίας το πρωί θα κάνει προπόνηση θα γίνει σωστή αποθεραπεία και έπειτα ξανά προπόνηση.

Οι περισσότερες ομάδες χαμηλών κατηγοριών αντιμετωπίζουν θέματα γηπέδου. Πολλές ομάδες, ειδικά στην επαρχία, έχουν λίγες ώρες διαθέσιμες λόγω πολλών αθλημάτων σε ένα γήπεδο, κάτι που δεν συμβαίνει σε σοβαρά και επαγγελματικά σωματεία.
Σχεδόν όλοι οι παίκτες για να βγάλουν τα έξοδα τους ασχολούνται με διάφορα επαγγέλματα.

Ενώ πολλές ομάδες τους αναθέτουν και τα μικρά τμήματα ακαδημιών ως έξτρα κίνητρο για να αγωνιστούν στην αντρική ομάδα. Κάτι που προφανώς δεν είναι σωστό, αφού δεν έχουν τις γνώσεις να περάσουν στους μικρούς αθλητές τα βασικά του αθλήματος ως προπονητές.


Και βέβαια σπάνια θα ενδιαφερθεί για αυτά τα παιδιά ένας παίκτης που θα μείνει 8 μήνες σε μια ομάδα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάθε χρόνο οι μικροί αθλητές να αλλάζουν προπονητές, να μην αποκτούν σχέσεις δασκάλου-αθλητή και φυσικά να μην βελτιώνονται διότι σαν προπονητής δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις, που ειδικά σε αυτή την ηλικία είναι απαραίτητες.

Αυτοί οι νεαροί αθλητές, είναι οι αθλητές του αύριο, οι παίκτες που θα κληθούν να παίξουν στην εθνική ομάδα. Όταν όμως δεν δίνουμε την απαραίτητη προσοχή στις μικρές ηλικίες, στην εκμάθηση των βασικών του αθλήματος, στη σωστή προπόνηση με τις σωστές προϋποθέσεις, τότε πώς έχουμε απαιτήσεις από αυτούς;

Τα παραπάνω προβλήματα που αναφέραμε μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε πόσο πίσω βρισκόμαστε σε θέματα υποδομών, σε μπασκετική γνώση και σε αθλητική παιδεία σε σύγκριση με χώρες όπως π.χ. Γαλλία, Ισπανία, Λιθουανία. Φέτος το καλοκαίρι είχαμε την δυνατότητα να δούμε τις μικρές εθνικές ομάδες να αγωνίζονται σε αρκετά τουρνουά, και μπορέσαμε να βγάλουμε λίγα συμπεράσματα. Τα καλοκαίρια που γίνονται τέτοια τουρνουά αφιερώνω χρόνο να παρακολουθώ τις εθνικές και ατομικά τους παίκτες.

Η εθνική μας τα τελευταία χρόνια έφτασε αρκετές φορές είναι στη ζώνη μεταλλίων, ενώ άλλες φορές φυσιολογικά δεν τα κατάφερε – οπότε και αποτυγχάνει σύμφωνα με τη κοινή γνώμη. Αποτυχία όμως σε αυτή την ηλικία δεν είναι αν θα αποκλειστείς στο δεύτερο γύρο ή αν θα πάρεις μετάλλιο, αλλά να μην παράγεις παίκτες για την εθνική ανδρών.

Επιτυχία είναι κάποιοι κάθε γενιάς να συμμετάσχουν σε μελλοντικά τουρνουά ανδρών.
Δεν χρειάζεται και δεν πρέπει ασκούμε πίεση τα καλοκαίρια στους νεαρούς αθλητές για νίκες, δεν πρέπει να έχουμε τις νίκες ως αυτοσκοπό. (αυτό είναι πρόβλημα της ΕΟΚ που θέλει να πουλάει επιτυχίες για να δικαιολογεί την ύπαρξη της)

Με σωστό προγραμματισμό θα έρθουν και οι νίκες – αλλά κυρίως πρέπει να εξελιχθούν οι αθλητές. Παρακολουθώ σχεδόν πάντα αυτά τα τουρνουά, έτσι με σιγουριά μπορώ να σας αναφέρω τα βήματα προόδου που έχει κάνει σε αυτό τον τομέα η Τουρκία, η Σλοβενία και η Λετονία. Και φυσικά οι κυρίαρχες χώρες σε αυτές τις ηλικίες Σερβία-Γαλλία-Ισπανία-Λιθουανία κάνουν συνεχώς βήματα προς τα μπροστά, αντίθετα με την Ελλάδα που μπορεί να φτάνει στα μετάλλια αλλά δεν βγάζει ποιοτικούς παίκτες.


Και φυσικά ακόμα και για τα μετάλλια το ερώτημα είναι τι θέση θα λάμβαναν οι μικρές εθνικές αν τα τουρνουά δεν γίνονταν συνέχεια Κρήτη-Βόλο; Αρκετά πιο κάτω θα πω εγώ. Όσο λοιπόν δεν δίνουμε την απαραίτητη προσοχή στις υποδομές, στην εκπαίδευση των προπονητών δεν θα βγαίνουν και παίκτες. Θα κερδίζουμε U17 στη Κρήτη και τέσσερα χρόνια αργότερα θα έχουμε μηδενική εξέλιξη παικτών.


Θυμάμαι χαρακτηριστικά το Ελλάδα – Τουρκία, την μάχη των Χαραλαμπόπουλου – Κορκμάζ και βλέπω που έφτασε ο ένας και που ο άλλος – οπότε μπορείτε να καταλάβετε ποιο πρόγραμμα πήγε στραβά. Δίνουμε μάχη και βάση για τα μετάλλια στις μικρές εθνικές και όχι για το σωστό πρόγραμμα εξέλιξης ανά αθλητή.


Οι ακαδημίες παίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο για την πορεία ενός αθλητή και ακόμα και εκεί η εμμονή της νίκης είναι αντικείμενο προβληματισμού.

Πολλές φορές με αντίπαλες ακαδημίες βλέπουμε να παίζουν ζώνη 2-3/3-2/1-3-1, ώστε να ‘κολλήσει’ το μυαλό των παικτών με σκοπό να κερδίσουν ένα παιχνίδι.

α) Έχει τόσο μεγάλη σημασία η νίκη;
β) Έχει τόσο μεγάλη σημασία σε αυτές τις ηλικίες το pick ‘n’ roll ή το λεγόμενο σκεπτόμενο μπάσκετ
γ) Έχει τόσο μεγάλη σημασία η εξειδικευμένη τακτική;


Η σύγχρονη προπονητική διδάσκει πως πρέπει χρόνο με το χρόνο, να βάζει νέα πράγματα στο παιχνίδι του ο παίκτης αλλά και ο προπονητής να μπορεί να τον βελτιώνει μέρα με τη μέρα.

Δεν επιτρέπεται στα 12-14 ο παίκτης να παίζει μόνο pick n roll. Πρέπει να μάθει να σκέφτεται χωρίς περιορισμό, να χάσει σουτ, να μάθει να κινείται χωρίς την μπάλα, να τρέχει στο γήπεδο σωστά και ας αφήσουμε τα συστήματα σε δεύτερη μοίρα.

Τελευταία ακούμε και διαβάζουμε παρατηρήσεις του τύπου ‘δεν έχουμε σουτέρ’ , ‘δεν έχουμε αθλητές καλούς’ και δυστυχώς δεν έχουν άδικο.

Όμως πόσοι παίκτες από u16 έως u19 είχαν εκπαιδευτεί μεθοδικά στις κρίσιμες ηλικίες στα βασικά του μπάσκετ; Και πόσοι εξ’ αυτών εξελίχθηκαν αθλητικά τα τελευταία χρόνια;

Ας δούμε την εξέλιξη των νεαρών μας αστέρων σε αθλητικότητα σε βάθος χρόνου. Είναι τυχαίο πως δεν μπορούμε να βάλουμε εύκολα παίκτη στο ΝΒΑ και αν γίνει επιστρέφει σύντομα με την ουρά στα σκέλια; Πως εξηγείται αυτό το φαινόμενο; Μήπως το περιβόητο σκεπτόμενο μπάσκετ είναι η τροχοπέδη των μπασκετικών μας ονείρων;

Aπό τη σεζόν 2015 και μετά κανείς παίκτης που έπαιζε εθνική νέων δεν έφτασε στο υψηλό επίπεδο. Εκτός αν θεωρούμε πως τα 5 λεπτά στην Α1 είναι εξέλιξη.

Συζητούσαμε με τα υπόλοιπα παιδιά του redpointguard για τους νέους που είχε η φετινή εθνική U18 και γενικότερα αυτές τις ηλικίες. Τι στοιχεία έχουν αυτοί οι παίκτες για να παίξουν και μάλιστα για να ξεχωρίσουν όταν γίνουν άντρες; Καταλήξαμε πως λόγω λανθασμένης κατεύθυνσης – υπερβολικά λίγα. Η κατεύθυνση δίδεται αρχικά από τους γονείς, και στην συνέχεια από τους προπονητές. Π.χ. Στα 15-16 ο δυνατός-ψηλός κυριαρχεί λόγω μη ανταγωνισμού και έτσι νομίζει πως θα κάνει καριέρα. Όμως στα 18-19 θα αρχίσει να συναντάει πιο δυνατούς πιο γρήγορους και δεν θα μπορεί να κάνει την διαφορά.

Ένας ακόμα λάθος είναι πως συνεχώς βαφτίζουμε τους παίκτες πριν καν τους δούμε σε επίπεδο Α1, αλλά με μερικές καλές συμμετοχές ή αγώνες με εθνική νέων τους ανεβάζουμε το επίπεδο της πίεσης. Ειδικά η νέα γενιά που ασχολείται σε μέγιστο βαθμό με τα social media, θα βιώσει εντονότερα αυτή την κατάσταση.


Ένα παιδί 15-16 χρονών στο πρώτο άρθρο-δημοσίευση για αυτόν θα πιστέψει πως θα γίνει ο νέος Σπανούλης, από τις υπερβολές που θα βλέπει να γράφονται, καθώς δεν έχει την ωριμότητα να το διαχειριστεί. Είναι λοιπόν ευθύνη των γονέων και των προπονητών να διασφαλίσουν την πνευματική του συγκέντρωση.

Όμως γίνονται και πράγματα σωστά, από ομάδες – ακαδημίες που λειτουργούν σε πολύ καλό επίπεδο. Παραδείγματα είναι οι Προμηθέας Πάτρας / Μαντουλίδης / Δέκα Ακαδημία, που δουλεύουν σωστά την πρώτη ύλη, ψάχνουν παιδιά σε όλη την Ελλάδα και τους προσφέρουν εγκαταστάσεις σε αρκετά καλό επίπεδο.


Θεωρώ λοιπόν πως η πρώτη ύλη υπάρχει, το θέμα είναι πως δεν εξελίσσεται.
Φέτος διαβάσαμε για 2 Έλληνες μικρούς να πηγαίνουν να παίξουν Λιθουανία. Θεωρώ αυτή η κίνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Γιατί στην χώρα μας δεν έχουμε την υπομονή και την γνώση σε επίπεδο ακαδημιών. Θέλουμε γρήγορα αποτελέσματα. Στις Λιθουανία, Γαλλία σε αφήνουν να εξελιχθείς ατομικά, ενώ στην Ελλάδα σε τυποποιούν και σε κάνουν τελικά μονοδιάστατο.
Σ

το παραπάνω κείμενο έγραψα για πολλά πράγματα ως την οπτική ενός ανθρώπου που παίζει μπάσκετ σε αυτές τις κατηγορίες. Για ομοιότητες και διαφορές που υπάρχουν στις μικρές κατηγορίες με την Α1/Ευρωλίγκα, την λανθασμένη οπτική και άδικη κριτική των φιλάθλων του μπάσκετ απέναντι σε επαγγελματίες. Τα προβλήματα των μικρών κατηγοριών που έχουν άμεση σχέση με την μη ανάπτυξη / εξέλιξη νέων αθλητών και αρκετά άλλα. Μια υποκειμενική άποψη που δεν διεκδικεί το αλάθητο ούτε τον τίτλο της αυθεντίας.


Ελπίζω το κείμενο να ανέδειξε κάποιους από τους λόγους που έχουμε μείνει στάσιμοι. Το ελληνικό μπάσκετ πρέπει να διδαχθεί που έχει πάει το άθλημα και οφείλουμε να αντιγράψουμε τους Γάλλους και τους Ισπανούς σε θέματα οργάνωσης ακαδημιών. Γιατί το μπάσκετ είναι παντού μπάσκετ με την ιδιαιτερότητα πως είναι δυναμικό και εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς.


Και με την υποσημείωση πως δεν υπάρχει χρυσή φόρμουλα επιτυχίας αλλά απαιτείται εγρήγορση για να προσαρμοστείς στις νέες τάσεις και συνθήκες. Και αυτό είναι σίγουρα περισσότερο σκεπτόμενο … μπάσκετ από αυτό που νομίζουμε ότι παίζουμε.

ΠΗΓΗ : redpointguard.com






Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στο  facebook και στηρίξτε την προσπάθεια μας H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!

Post Top Ad

ad728

Post Bottom Ad

ad728