Διάστρεμμα αστραγάλου: Αποκατάσταση

Την εμπειρία ενός διαστρέμματος της ποδοκνημικής όλοι λίγο πολύ την έχουμε ζήσει. Αξιοσημείωτο είναι ότι σημειώνονται 25.000 περιστατικά καθημερινά στον κόσμο. Το στραμπούληγμα του αστραγάλου, όπως συνηθίζεται να λέγεται, είναι η πιο συνηθισμένη αθλητική κάκωση, ιδίως στο μπάσκετ. Αποτελεί περίπου το 10 – 30% όλων των αθλητικών τραυματισμών.

Ως διάστρεμμα χαρακτηρίζεται η βίαιη διάταση ή ρήξη των συνδέσμων της ποδοκνημικής άρθρωσης. Ως επί το πλείστον προκαλείται από μία απότομη κίνηση, ένα στραβοπάτημα ή μία σύγκρουση του ποδιού. Εκτός από το διάστρεμμα μπορεί να προκληθεί και κάταγμα των οστών.

Υπάρχει ένα ποσοστό 20 – 40% που αναπτύσσει χρόνια αστάθεια και αυτό οφείλεται στη κακή αποκατάσταση με αποτέλεσμα τον συχνό επανατραυματισμό της άρθρωσης.

Στο διάστρεμμα, όπως και στις θλάσεις, η κάκωση μπορεί να είναι:

Ελαφριά (1ου βαθμού): Απλή διάταση των συνδέσμων. Μπορούμε να πατήσουμε το πόδι αλλά με πόνο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της κίνησης. Ένα ελαφρύ πρήξιμο παρατηρείται στην περιοχή.
Μέτρια (2ου βαθμού): Πιο σοβαρή κάκωση. Εδώ έχουμε ρήξη των συνδέσμων. Το πόδι το πατάμε με δυσκολία, ενώ έχουμε και ένα αίσθημα αστάθειας ταυτόχρονα. Το πρήξιμο και ο πόνος είναι σε πολύ πιο έντονο βαθμό.
Σοβαρή (3ου βαθμού): Υπάρχει ολική ρήξη του συνδέσμου. Στην προσπάθεια βάδισης υπάρχει αίσθημα της απώλειας στήριξης. Το πρήξιμο καλύπτει μεγάλη επιφάνεια του ποδιού και έχουμε πολύ πόνο καθώς και ευαισθησία στην ψηλάφηση. Απαιτείται άμεση ακινητοποίηση και χειρουργική αποκατάσταση.

ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Ορισμένοι παράγοντες συμβάλλουν στην πρόκληση των διαστρεμμάτων όπως είναι:

Αυξημένο σωματικό βάρος
Απουσία άσκησης
Κακή διατροφή
Κακή επιλογή παπουτσιών
Έλλειψη προθέρμανσης πριν από έντονες δραστηριότητες
Κακός αγωνιστικός χώρος
Κακός μυϊκός συντονισμός των μυών του ποδιού

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
Το διάστρεμμα απαιτεί εκτίμηση του μεγέθους του τραυματισμού στον τόπο του ατυχήματος. Οι ενέργειες πρέπει να είναι άμεσες και ουσιαστικές για να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη ζημιά:

Πίεση και Περίδεση: Τα πρώτα 3 λεπτά του τραυματισμού είναι απαραίτητη η εφαρμογή πίεσης στη περιοχή για να περιορίσουμε όσο το δυνατόν την έκταση του οιδήματος. Στη συνέχεια δένουμε το πόδι για να περιορίσουμε την κίνηση και για να προστατεύσουμε την άρθρωση.
Πάγος: Βάζουμε πάγο αμέσως μετά τον τραυματισμό για 10 λεπτά. Συνεχίζουμε να βάζουμε 10 λεπτά πάγο κάθε 2 ώρες περίπου για τις πρώτες ώρες.
Ανύψωση του ποδιού: Σηκώνουμε το πόδι πάνω από το ύψος τις καρδιάς πολλές φορές την ημέρα για αρκετή ώρα. Μπορούμε ταυτόχρονα να βάζουμε πάγο.
Ξεκούραση: Αποφεύγουμε κάθε είδους δραστηριότητα που επιδεινώνει την περιοχή και προκαλεί πόνο.

Η γνωμάτευση από γιατρό παίζει καθοριστικό ρόλο για να αποκλειστεί η πιθανότητα κατάγματος αλλά και να προσδιοριστεί ακριβώς ο βαθμός της κάκωσης έτσι ώστε να είναι σαφέστερο το πλάνο της αποκατάστασης.

Παναγιώτης Μυλωγιαννάκης, Φυσικοθεραπευτής

Διάστρεμμα αστραγάλου: Αποκατάσταση

Ξεκινώντας τη θεραπεία του διαστρέμματος αστραγάλου ο πρώτος στόχος είναι συγκεκριμένος: Μείωση του πόνου και απομάκρυνση του οιδήματος («πρηξίματος») και της φλεγμονής. Στις περισσότερες περιπτώσεις η διάρκεια της αποκατάστασης είναι 3 έως 8 εβδομάδες (διαστρέμματα 1ου και 2ου βαθμού).

Μετά τις πρώτες 2 – 3 ημέρες του τραυματισμού όπου θα έχει προηγηθεί η αντιφλεγμονώδης θεραπεία, είναι απαραίτητη η άσκηση του ποδιού με απλές και ελεύθερες κινήσεις του αστραγάλου (κίνηση άνω κάτω, κύκλοι, καθώς και διατάσεις όλων των μυών που βρίσκονται γύρω από την άρθρωση). Το κύριο μέλημα σε κάθε διάστρεμμα είναι η αποφυγή εκ νέου τραυματισμού της άρθρωσης και η εμφάνιση αστάθειας, δηλαδή ο ασθενής να μην αισθάνεται ότι πατάει ή ελέγχει σωστά το πέλμα του.

Ένας πάρα πολύ καλός τρόπος για να αρχίσουμε την αποκατάσταση είναι το ποδήλατο. Αργότερα ξεκινάμε τρέξιμο μαζί με ασκήσεις αλλαγής κατεύθυνσης, τρέξιμο σε οχτάρια, αλματάκια στο ένα και στα δύο πόδια.

Ασκήσεις ισορροπίας και επανεκπαίδευσης των μυών είναι απαραίτητες στο δεύτερο και τελευταίο στάδιο της αποκατάστασης για το στατικό και δυναμικό έλεγχο του ποδιού αλλά και ολόκληρου του κάτω άκρου. Σχεδιάζεται λοιπόν ειδικό θεραπευτικό πρόγραμμα ασκήσεων σε τραμπολίνο, λάστιχα, μπάλες, δίσκους ισορροπίας κλπ.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Η πρόληψη ενός διαστρέμματος είναι αρκετά σημαντική δεδομένου ότι ο τραυματισμός αυτός είναι από τους συχνότερους τόσο σε μπασκετμπολίστες, όσο και σε αθλητές και κάθε άνθρωπο.

Βελτίωση της τεχνικής για τους επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες αθλητές.
Ζέσταμα των μυών και των αρθρώσεων πριν από έντονη δραστηριότητα με διατάσεις, ελαφρό τρέξιμο, άλματα κ.λ.π.
Ισχυροποίηση όλου του μυϊκού συστήματος.
Προσπάθεια για ελάττωση των επιβαρυντικών παραγόντων.
Σωστή επιλογή παπουτσιών ανάλογα με το άθλημα ή την δραστηριότητα.
Αν κάποια άρθρωση τη νιώθουμε ασταθή, πρέπει να ακολουθήσουμε ειδικό πρόγραμμα βελτίωσης της σταθερότητας της.

Εξίσου σπουδαίο είναι να γνωρίζει ο καθένας τι να κάνει σε περίπτωση που υποστεί έναν τέτοιο τραυματισμό όπως και να προσφέρει αυτός τις πρώτες βοήθειες.

Παναγιώτης Μυλωγιαννάκης, Φυσικοθεραπευτής